De-dollarisatie: zoeken BRICS-landen de goudenstandaard terug op?

Geschreven door Daan Wesdorp
Marketeer bij The Silver Mountain

Op het moment van schrijven bestaat er nog niet echt een alternatief voor de dollar, maar steeds meer landen uiten de wens om niet langer afhankelijk te zijn van de dollar. Om die reden nemen verschillende landen stappen om hun handel in een andere munt dan de dollar te voeren.

Al eerder spraken een aantal landen af om hun bilaterale handel in een andere munt te voeren. De BRICS-landen zijn nu aan het kijken om dit uit te breiden tot een multilateraal systeem, gedekt door goud.

De BRICS-landen bestaan uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika.

Het initiatief is bedoeld om het wereldwijde fiat geldsysteem eerlijker te maken vanuit het oogpunt van de BRICS-landen.

Vorige week verklaarde de Russische ambassade in Kenia dat ‘’de BRICS-landen van plan zijn om een nieuwe handelsvaluta te introduceren, die zal worden ondersteund door goud”.

Hoewel alle claims uit Russische bronnen tot scepsis uitnodigen, verwachten onafhankelijke analisten dat de BRICS-landen doorgaan met het de-dollariseren en dat goud een rol zal spelen in dat proces.

Rusland wordt al met sancties geweerd van de internationale handel vanwege de invasie in Oekraïne. Buitenlandse valuta van vermogende Russen werden geblokkeerd en Rusland werd uit het internationale betalingssysteem van SWIFT gegooid. Hierdoor heeft het land noodgedwongen een andere munt nodig om handel te drijven met andere naties, en gezien de onzekere situatie door de oorlog staan niet veel van die naties te springen om de Russische roebel te gebruiken.

De wereld zag hoe de Russische middelen bevroren werden en zien een gevaarlijk precedent. Hierdoor is er een trend zichtbaar waarbij landen hun goudreserves binnen de eigen grenzen opslaan.

Het systeem van Bretton Woods was een financieel-economisch akkoord dat in 1944 tussen 44 landen werd gesloten en dat in de Bretton Woods in de Amerikaanse staat New Hampshire getekend werd.

Het systeem voorzag in de invoering van een stelsel van vaste wisselkoersen. Bijzonder was dat alleen de dollar tegen een vaste hoeveelheid goud kon worden ingewisseld bij de Amerikaanse Centrale Bank. Voor alle andere valuta werd wel een vaste wisselkoers met de dollar bepaald, maar deze waren niet direct inwisselbaar tegen goud. Indirect betekende het systeem van Bretton Woods de herinvoering van de goudstandaard.

Het systeem van Bretton Woods werd na de Tweede Wereldoorlog ingevoerd om voor stabiliteit te zorgen. Echter brengt het systeem ook een aantal nadelen met zich mee: zo staat de geldvoorraad in relatie met de goudvoorraad. Als men de geldhoeveelheid wil vergroten om consumptie aan te moedigen, moet eerst de goudvoorraad vergroot worden. Daarnaast heeft iedere munt een equivalente waarde in goud, waardoor landen de lokale valuta niet kunnen aanpassen aan economische veranderingen. Tot slot kan de geldhoeveelheid per definitie niet sterker stijgen dan de goudvoorraad, hierdoor is de economische groei gebonden aan die voorraad. De ontginning van goud is een traag proces, waardoor ook de economische groei niet sneller kan gaan. Als gevolg hiervan heeft een munt onder de goudstandaard de neiging om sneller in een fase van deflatie te komen.

In augustus dit jaar is er een overleg tussen de BRICS-landen. Volgens sommige geruchten komt de landengroep op dit overleg met een bijzondere aankondiging: er wordt namelijk verwacht dat er een door goud gedekte digitale munteenheid wordt onthuld, die een diepgaande impact kan hebben op het wereldwijde betalingslandschap.

Het doel van deze nieuwe munteenheid is om de financiële onafhankelijkheid van de BRICS-landen te vergroten en de afhankelijkheid van bestaande monetaire systemen, met name de Amerikaanse dollar, te verminderen.

De nieuwe munteenheid heeft de potentie om de economische banden binnen het BRICS-blok te versterken, investeringen aan te moedigen en de groei te bevorderen. Op zijn beurt kan dit de handel en samenwerking vergroten, met potentiële voordelen voor de wereldwijde economie als geheel.

Het zou een proces van de de-dollarisatie in gang kunnen brengen, waarbij de huidige Amerikaanse dollar geleidelijk van de troon wordt gestoten als dominante internationale handelsvaluta. Het afgelopen jaar zijn Rusland, China en Brazilië meer overgegaan op het gebruik van niet-dollarvaluta’s bij hun grensoverschrijdende transacties. Irak, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten onderzoeken actief alternatieven voor de dollar. Tot slot proberen centrale banken meer van hun valutareserves weg te schuiven van de dollar naar goud.

Toch heeft de dollar momenteel nog weinig te vrezen. Ondanks de opkomende trend waar landen uit verschillende uithoeken van de wereld de dollar steeds meer links laten liggen, vertegenwoordigt de dollar nog steeds zo’n 90 procent van de wereldhandel.

In economisch onzekere tijden willen steeds meer mensen investeren in fysiek goud. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat goud (maar ook zilver) niet kan omvallen, in tegen stelling tot munten. Zo ontstond er tijdens de laatste financiële crisis onrust over de stabiliteit van de euro en heerst er momenteel onrust over de stabiliteit van de dollar als wereldmunt.

Tijdens de laatste financiële crisis werd er veel geld in goud gestoken omdat men wist dat dit uiteindelijk weer om te zetten was in een andere valuta als de euro daadwerkelijk zou omvallen. Ook centrale banken kopen tijdens een financiële crisis vaak extra goud in, op deze manier willen zij de munteenheid van hun land kracht bij kunnen zetten als het wat minder gaat. Recente ontwikkelingen tonen aan dat goud nog steeds een belangrijke rol speelt in het valutabeheerproces van centrale banken, vooral in tijden van onzekerheid en volatiliteit op de financiële markten.

In 2022 en begin 2023 hebben centrale banken recordaankopen van goud gedaan als bescherming tegen hoge inflatie en als veilige haven. China en Turkije zijn verantwoordelijk voor bijna één vijfde van de wereldwijde goudaankopen, maar ook Singapore, India en het Midden-Oosten deden grote goudaankopen. De hoeveelheid goud die centrale banken in 2022 hebben gekocht is groter dan in enig ander jaar in het afgelopen decennium. Maar ook het eerste kwartaal van 2023 laat een sterke vraag zien waarbij centrale banken in een recordtempo goud blijven kopen.

Daarnaast blijkt uit de enquête van investeringsspecialist Invesco dat 68 procent zijn reserves ook aan in eigen land houdt terwijl dit percentage in 2020 nog lag op 50 procent. Verwacht wordt dat dit tegen 2028 zal stijgen tot 74 procent. Tot slot blijkt dat centrale banken de voorkeur geven aan fysiek goud boven derivaten of ETF’s.

Bij The Silver Mountain biedt u fysiek goud en zilver aan tegen de scherpste prijs van Nederland. Wij verkopen munten en baren dat veelal direct uit voorraad leverbaar is. Onze prijzen zijn gebaseerd op de actuele goud- en zilverkoers. Tot slot hanteren wij een terugkoopgarantie, dit betekent dat u uw edelmetaal altijd weer eenvoudig bij ons kunt aanbieden en tegen vaste formules ten opzichte van de dan geldende goud- en zilverprijs kunt verkopen.

Disclaimer: The Silver Mountain geeft geen beleggingsadvies en dit artikel moet dan ook niet als zodanig worden beschouwd. Resultaten uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst.

Daan Wesdorp
Marketeer bij The Silver Mountain

The Silver Mountain is in 2008 opgericht door Rolf van Zanten. Bij de oprichting hadden wij een helder doel voor ogen: het aankopen van fysiek zilver en goud op een toegankelijke, veilige en transparante manier mogelijk maken.

Met trots kunnen wij zeggen dat we inmiddels uitgegroeid zijn tot Nederlands grootste en meest betrouwbare bullion dealer online. Op de edelmetaalmarkt bieden wij een full-service dienstverlening aan voor de  aankoop, verkoop en opslag van uw edelmetalen. Dat is ook te zien aan onze reviews.